Binnenlandse consumptie schuift op naar prijsbewuster aankoopgedrag

Fabrikanten laten u niet in de steek tijdens deze crisis

De coronacrisis zorgt voor een duidelijke behoefteswitch bij de consument. Of die tijdelijk zal zijn of niet, is nog niet duidelijk. Maar vandaag wil de consument zoveel mogelijk kopen op één plaats, zodat hij minstens maar één keer per week moet winkelen. Het valt verder op dat de trafiek in supermarkten stijgt, terwijl die in benzinestations daalt. De consument gaat bovendien opnieuw prijsbewuster inkopen doen, omdat hij misschien tijdelijk minder verdient. Wat tabak betreft, betekent dat een vernieuwde interesse voor Value For Money-sigaretten, RYO- en MYO-tabak.

Wat brengt de toekomst?

De tabakssector heeft het bijzonder moeilijk. Er is bovendien weinig of geen hulp van de overheid, die volgens sommigen haar voorkeur blijft uiten voor de grootdistributie in plaats van de kleine zelfstandige. Wat mag u van de nabije toekomst verwachten, zolang er geen vaccin bestaat tegen het coronavirus? Hoe de crisis de verkoop van tabakswaren op lange termijn zal beïnvloeden, is het voorlopig koffiedik kijken. Maar we kunnen wel al een voorzichtige voorspelling doen voor de komende maanden. Kiosk ging in gesprek met diverse marktspelers om te achterhalen wat de belangrijkste gevolgen op korte en middellange termijn van deze crisis (zullen) zijn.

Grensverkoop in crisis

Ten eerste heeft de coronacrisis de verhouding tussen de binnenlandse en grensmarkt op zijn kop gezet. Het Belgische grensverkeer is traditioneel een grote afzetmarkt, maar die ligt momenteel volledig stil. Er is bovendien nog geen enkel perspectief op heropening van de grenzen. Dat heeft niet alleen een negatieve invloed op de verkochte volumes, maar via de accijnzen eveneens op de overheidsinkomsten. Een buitenlandse roker die twee maand lang zijn favoriete merk niet in België heeft gekocht, komt misschien nooit meer terug. Die volumes zijn sowieso verloren, en bovendien is die consument misschien definitief van merk veranderd. Dat speelt in het voordeel van de grote, internationale merken. Kleinere, lokale merken zullen het moeilijker krijgen. In feite is alle grensverkoop tot quasi nul herleid. En het is maar de vraag wanneer die verkoop terug zal heropstarten. De coronacrisis zal hier ongetwijfeld de grootste schade aanrichten.

Binnenlandse markt profiteert

Bulkaankopen

De tabaksverkoop in het binnenland draait anderzijds wel goed, de meeste spelers zien daar zelfs een lichte omzetstijging. Consumenten hebben thuis namelijk meer gelegenheid om te roken, in vergelijking met op het werk, op café of restaurant. Roken lijkt nog het enige plezier dat bepaalde consumenten zichzelf gunnen.
Het aantal verplaatsingen naar de winkel blijft wel beperkt, de consument koopt meer in bulk aan. Niet alleen voedsel, maar ook tabak. Er zijn echter enorm veel vrijetijdsuitgaven weggevallen: café- en restaurantbezoekjes, sportactiviteiten, avondjes uit, uitstapjes ... Ondanks de mindere inkomsten, heeft de consument toch meer budget voorhanden. Drastische veranderingen in het koopgedrag zijn er nog niet meteen, wel al lichte aanwijzingen.

Meer RYO/MYO?

Terwijl men zou kunnen vermoeden dat consumenten meteen meer goedkopere rookwaren zoals VFM-sigaretten en RYO- en MYO-tabak zouden verkiezen, gaat deze evolutie in ons land trager dan elders.
Sommige grote spelers merken in andere landen, waar ze sneller over data beschikken, dat het MYO-segment toch sterk groeit. Dat zal in België zeker ook gebeuren, voorspellen zij, maar dus blijkbaar minder snel dan elders. Hopelijk kan de krantenwinkel zich op tijd aanpassen, anders gaat dit volume naar de grootdistributie.

Kanaalverschuivingen

Qua kanaalvoorkeuren zien we ook enkele verschuivingen, net als tussen winkelpunten van hetzelfde kanaal. Zo verkoopt Press Shop aanzienlijk minder in stations, winkelcentra, hospitalen en verkopen kleinere winkels in dorpskernen nu vaak meer. Binnen het petrol- en nachtwinkelkanaal zien we grote dalingen. Logisch, mensen maken minder verplaatsingen en komen ook ‘s avonds minder vaak buiten. De vraag is hoe snel de consument dit nieuwe aankoopgedrag terug zal aanpassen na het versoepelen van de maatregelen.

Accessoires verkopen goed

De verkoop van sommige tabaksaccessoires kent een lichte stijging. Rolblaadjes, hulzen en filters doen het goed. Want vermits de consument nu meer tijd heeft, kan hij zich ook concentreren op het zelf rollen van zijn sigaret. Bovendien zijn dit onzekere tijden, en dan is de consument meer geneigd om goedkopere alternatieven te zoeken. Bovendien wordt ook de internationale cannabismarkt steeds professioneler. In steeds meer landen gaan stemmen op voor legalisering. Dat zal de verkoop van lange blaadjes en tips zeker ten goede komen.

Wie betaalt de rekening?

Om deze coronacrisis te betalen, vreest men echter dat de accijnzen op sigaretten en tabak drastisch verhoogd zullen worden. Dat is echter zeer nefast, omdat een groot gedeelte van die inkomsten uit de grensverkoop komt. In België zou dit een grote vergissing van de overheid zijn, voorspelt men, vermits hogere accijnzen leiden tot meer namaak en een vlucht naar aankopen uit het buitenland. Dat leidt uiteindelijk tot minder inkomsten voor de overheid zelf. Vooral de weinig overgebleven kleine tabaksfabrikanten in ons land vrezen dit scenario, zij hebben immers al drie jaar zware accijnsverhogingen moeten verwerken en voelen dit harder dan de grote, internationale spelers. Ze doen dan ook een oproep aan de overheid om rekening te houden met de lokale tewerkstelling en productie die zij garanderen.

Globaal probleem

De pandemie is echter globaal, dus kampt elk land met dezelfde problemen? In het Groothertogdom Luxemburg bijvoorbeeld is de tabaksmarkt volledig stilgevallen, vermits ze volledig afhankelijk is van doorgaand verkeer. Maar de gevolgen van de coronacrisis zijn minder erg in landen waar tabaksproducten en -accessoires via webshops verkocht mogen worden. Onlinesales floreren, maar in ons land is dat verboden.

Fabrikanten laten u niet in de steek

De stap naar een normaal functionerende economie zal maandenlang duren, en veel geduld vragen en offers eisen. Ook omdat er in België heel veel onafhankelijke retailers zijn, zullen de gevolgen van de crisis hier ook groter zijn dan in bijvoorbeeld Nederland. Maar verschillende fabrikanten bevestigen dat zij u vandaag en morgen met raad en daad zullen bijstaan. Ze garanderen dat de allereerste prioriteit bij een normale situatie het verder opvolgen van alle klanten zal zijn, net als extra ondersteuning zodat ook zij hun business zo snel mogelijk op de volle 100% kunnen laten draaien.

Advies en steun

Concreet komt dit bijvoorbeeld neer op het verstrekken van zakelijk advies door de vertegenwoordigers. Retailers krijgen tips en trucs om de omzet van hun winkel te doen groeien. Maar ook omtrent de veiligheid van de winkel worden tips uitgedeeld. Op korte termijn worden winkeliers voorzien van veiligheids- en hygiënemateriaal voor het winkelpersoneel zoals handgels, vloermarkings zodat klanten de juiste afstand bewaren, plexiglas, verhelderend communicatiemateriaal voor in de winkels zelf ... Fabrikanten bekijken dit als een lange termijninvestering in hun relatie met de retailers.

Kiosk had hiervoor een gesprek met: