Belgische vapesector staat achter advies Hoge Gezondheidsraad

Het advies rond de e-sigaret dat de Hoge Gezondheidsraad recent uitbracht, doet veel stof opwaaien. In dat advies staat dat dampen wel degelijk risico’s inhoudt, maar ook duidelijk minder schadelijk is dan de klassieke sigaret. De e-sigaret kan volgens de Raad dus een hulpmiddel zijn om volledig te stoppen met roken, maar blijft af te raden voor niet-rokers en voor jongeren in het bijzonder. We vroegen enkele marktspelers wat zij van dit advies vinden.

Nieuw advies?

Niks nieuws onder de zon

Voor velen (wetenschappers, gebruikers, zelfs politici) is de inhoud van het nieuwe advies van de Belgische Hoge Gezondheidsraad niks nieuws onder de zon. Wat wel uniek en belangrijk is, is dat een uniek orgaan met een bijzonder grote invloed op de beleidsvorming, met deze conclusie het gebruik van de e-sigaret voor sigarettenrokers aanmoedigt. Voor alle duidelijkheid, de HGR stelt ook het volgende: “… voor niet-rokers en jongeren in het bijzonder is ons advies duidelijk: begin er gewoon niet mee!” Daar staat elke speler in de e-sigarettenmarkt volledig achter. Het product moet sigarettenrokers van de sigaret af helpen, niet meer dan dat.

Bal in het kamp van de beleidsmakers

De e-sigaret biedt kansen voor rokers om gezondheidswinst te boeken, maar alleen als ze daarbij de klassieke sigaret volledig afzweren. Voor ex-rokers die volledig overstappen naar de e-sigaret blijven echter nog steeds risico’s bestaan. Volgens de Raad is het dan ook een goed idee om in de eerste plaats over te stappen van een klassieke sigaret naar een e-sigaret, maar daarna in het ideale geval ook het vapen af te bouwen. Het komt er dus op aan om én de rokers beter te informeren over dit minder gevaarlijke (maar niet risicoloze) alternatief, én om langs de andere kant de niet-rokers en jongeren in het bijzonder tegen roken én vapen te blijven beschermen. De bal ligt nu in het kamp van de beleidsmakers …

'Belgische ondernemers vreesden dat een Nederlandse beslissing ooit wel zou overwaaien naar België. Dit zou nu wel eens helemaal anders kunnen zijn."

Joey Baart, UEG Holland

“Belangrijk statement”

“Wat is het probleem? Het probleem is dat sigarettenrokers moeten worden geholpen om af te geraken van standaard roken. Daarbij kan de e-sigaret wel degelijk helpen. In Nederland reageert de overheid helemaal andersom, daar staat men op het punt om smaakjes te verbieden. Wij gaan dit document van jullie gebruiken om onze eigen gezondheidsraad aan te tonen dat het geen nut heeft om het product nog verder te reguleren. De wetgeving zoals ze nu is, is voldoende om mensen te helpen stoppen met roken. Onze overheid is van mening dat de e-sigaret misschien nog schadelijker is dan de klassieke sigaret, en dat we dus nog meer regeltjes moeten invoeren. De hoogste gezondheidsorganisatie in België zegt compleet het tegenovergestelde, en stelt zwart op wit dat de e-sigaret rokers kan helpen om te stoppen met roken. Dit is een bijzonder belangrijk statement, dat enorm veel invloed kan hebben op beslissingen overal in Europa. Want terwijl België op het vlak van introductie van nieuwe wetgeving rond sigaretten en e-sigaretten altijd een paar jaar achterop hinkte ten opzichte van Nederland, speelt het nu de eerste viool. En dat niet alleen ten opzichte van Nederland, maar ten opzichte van meerdere Europese landen.”

Gateway-effect ontkracht

“Heel veel Belgische ondernemers vreesden in het verleden dat een Nederlandse beslissing ooit wel zou overwaaien naar België”, gaat Joey verder. “Dit zou nu wel eens helemaal anders kunnen zijn. Dit uitgebreide onderzoek van de Belgische Hoge Gezondheidsraad gaan we nu, via de Nederlandse Esigbond, voorleggen aan de beleidsmakers van ons land. Zij denken nog steeds dat smaakjes jongeren zullen aanzetten om een e-sigaret aan te schaffen, en zelfs dat ze daardoor later zullen overstappen op de klassieke sigaret. Deze theorie (het gateway-effect) is al door verschillende professoren ontkracht. In Canada en Australië hebben ze ondertussen al ontdekt dat dit beleid niet werkt. Bovendien willen ze in Nederland enkel tabakssmaken toestaan die bestaan uit 16 heel verschillende ingrediënten. Dat betekent dat alle producten die nu in het assortiment staan, niet meer verkocht mogen worden, zelfs de huidige tabakssmaken (stel: ingrediënten 1 en 2 zijn toegestaan in een klassieke tabakssmaak, terwijl daar vandaag ingrediënten 1, 2 en 3 in zitten). De kans dat mensen opnieuw zullen overstappen op klassieke sigaretten wordt zo weer een pak groter.”

"Er is al een koninklijk besluit in de maak waarin diverse aanbevelingen uit het advies zullen worden opgenomen"

Felix Rijkers, Ehale

Realistische kijk

“Wij vinden dat de standpunten van de HGR overeenkomen met hoe wij zelf de markt bekijken. De beeldvorming die geschept werd, is vrij realistisch. Dat mag je natuurlijk ook van zo’n organisatie verwachten, in tegenstelling tot uitspraken van sommige politici die op weinig bewijsvorming gebaseerd zijn. We staan er dus redelijk positief tegenover, zowel bij Ehale als bij de federatie Vapebel.”

Positieve lijst voor stoffen

“In het advies wordt onder meer voorgesteld om een positieve lijst te gebruiken dat het gebruik van stoffen zal beperken. Dat wil zeggen dat de lijst van stoffen die in de aroma’s zitten, gelimiteerd zal worden. Stoffen die slecht zijn voor de gezondheid, zullen ervantussen worden gehaald. Ook dat standpunt kunnen wij zeker steunen. Je moet dit ook steeds vergelijken met tabak, aangezien alles wat je inademt – met uitzondering van lucht – in essentie niet gezond is. Het advies pleit ook voor een verbod op disposables en de HGR stelt ook niet voor om de verkoop van deze producten beperkt te houden tot de apothekers. Ook achter deze twee adviezen staan wij volledig.”

Advies krijgt gevolg in KB

“Tot slot ben ik ervan overtuigd dat de regering deze adviezen zal opvolgen. Er is ondertussen al een koninklijk besluit in de maak waarin diverse aanbevelingen uit het advies zullen worden opgenomen, zoals onder andere die positieve lijst. Dus ze bevriezen het aantal kasnummers, dit zijn het aantal toegelaten individuele stoffen die genotificeerd zijn. Verder worden er geen nieuwe toegelaten. In het nieuwe wetsvoorstel zullen ook de producten zonder nicotine mee worden opgenomen. Ook dat is logisch. We verwachten dat dit nieuwe KB kort na de zomer van kracht wordt.”

Christine De Baets, Imperial Brands

Adviezen zijn geen beslissingen

“Voor alle duidelijkheid: de HGR heeft een rapport uitgebracht met adviezen, het zijn dus geen beslissingen. Er zal nog steeds een wetsontwerp moeten worden gemaakt dat al dan niet rekening houdt met deze aanbevelingen. Algemeen wordt vapen wel als minder schadelijk aanzien dan roken, maar toch zijn er nog steeds risico’s, aldus de Raad, die een aantal maatregelen voorstelt (zie kader).”

“Wij vinden het belangrijk dat vapen erkend wordt als een minder schadelijk alternatief"

Overgangstermijn is noodzakelijk

“Wij vinden het belangrijk dat vapen erkend wordt als een minder schadelijk alternatief voor roken. We vinden het ook terecht dat het belang van kwalitatieve producten in de verf wordt gezet en dat er wordt ingezet op het beschermen van minderjarigen. Een aantal aanbevelingen kunnen op korte termijn wel een impact hebben op de producten die zich momenteel in de markt bevinden. Ik denk bijvoorbeeld aan de eventuele veranderingen van waarschuwingen en de toevoeging van een houdbaarheidsdatum. Een voldoende grote overgangstermijn is dus noodzakelijk. Wat een grote impact op de markt zou hebben, is een verbod op disposables. De markt wordt er momenteel door overspoeld. Maar deze toestellen trekken helaas veel jongeren aan en zijn allesbehalve duurzaam. België heeft echter in 2021 reeds een poging gedaan om via een koninklijk besluit dit type producten te verbieden, maar werd hiervoor teruggefloten door de Europese Commissie omdat dit zou ingaan tegen het vrij verkeer van goederen. Dit toont des te meer aan dat een Europees kader belangrijk is. Als België maatregelen neemt die exclusief op haar grondgebied van kracht zijn, zullen we een verschuiving zien naar aankopen in het buitenland.”

Kleuren en smaken als snoep

“Tot slot menen wij als fabrikant dat er paal en perk moet worden gesteld aan de vele opvallende kleuren en smaken, zoals snoep. Als industrie moeten we vermijden dat dit nieuwe consumenten en vooral jongeren aantrekt die voorheen niet gerookt hebben. Dit wil ook de overheid absoluut vermijden.”