BLIJF CONSUMENT VERRASSEN MET UITGEKIEND BOEKENAANBOD

CULINAIRE TITELS VERKOPEN ALS ZOETE BROODJES, ENGELSTALIG ZIT IN DE LIFT

Ondanks alle doemberichten wordt er zeker nog enthousiast gelezen. Het is echter zaak om uit het zeer uitgebreide aanbod de meest kansrijke exemplaren te selecteren. Een leverancier die rekening houdt met het specifieke kanaal van de dagbladhandel speelt hierbij een cruciale rol. Strips doen het prima, net als populaire romans en spannende boeken. In de categorie non-fictie scoren vooral lifestyle, gezondheid en zelfontplooiing. Niet te missen zijn verder ook de talrijke kookboeken van gekende tv-koks. Engelstalig werk neemt een vlucht, vooral onder jongvolwassenen.

BOEKENBEURS ALS DRIJVENDE KRACHT

Bijna 90 jaar lang was de Boekenbeurs in Antwerpen een traditie; voor het laatst in 2019: in 2021 ging organisator Boek.be failliet. Als alternatief werd LEES! Het Boekenfestival georganiseerd. Toen Boek.be stopte, staken diverse uitgeverijen de koppen bijeen. Gesprekken met de eigenaar van Antwerp Expo leidden niet tot een akkoord. Dit mondde uit in Boektopia in Kortrijk, een investering van een groot deel van de Vlaamse uitgeverijen die er ook de boekhandelaars wilden bij betrekken.

Op hetzelfde moment verraste Antwerp Expo met een initiatief dat in 2021 een wig dreef tussen uitgevers onderling en boekhandels. Samenwerking werd moeilijk; op 2 plaatsen tegelijk een programma verzorgen is nagenoeg ondoenbaar. Begin 2022 werden geen oplossingen gevonden en kwam er geen 2e editie van LEES! Het Boekenfestival. Boektopia, in 2021 gestart als 3-daagse, werd in 2022 uitgebreid tot 9 dagen en vertegenwoordigde meer dan 90% van de markt.

Plannen voor 2023

Boekhandelaars en uitgevers bleven samenwerken rond de promotie van boeken en lezen. De uitgeversvereniging GAU en Boekhandels Vlaanderen ondertekenden eind 2022 een intentieverklaring. De eerste stap was een kortingsbonnencampagne 'Een boek schenken? Da's pas slim!' tijdens de najaarsperiode. Vanuit die intentieverklaring worden er andere acties opgezet. Rond de jeugdboekenweek in maart wordt er opnieuw samengewerkt.

Of en wanneer er een vernieuwde Antwerpse Boekenbeurs komt, is nog niet geconcretiseerd. Nochtans betreuren velen het feit dat er slechts versnipperde initiatieven zijn. Er is in de toekomst zeker nog ruimte voor een nationale boekenbeurs. De lezer apprecieert daarbij vooral de mogelijkheid om minstens 1 keer per jaar uitgebreid in het grootste boekenaanbod van Vlaanderen te duiken en kennis te maken met de auteurs.

GFK KERNCIJFERS VLAAMSE BOEKENMARKT 2022

Aparte cijfers voor de verkoop in de dagbladhandel zijn niet beschikbaar, maar in 2022 genereert de Vlaamse boekenmarkt een totale omzet van 213 miljoen euro. Dit is -2,3% in vergelijking met het jaar ervoor. In totaal werden 13,764 miljoen boeken verkocht, een daling van -4,3%, verspreid over alle genres.

Vooral Nederlandstalige uitgaven krijgen klappen; -8,2% of 1.015.000 exemplaren minder dan in 2021. Engelstalige boeken blijven dan weer groeien met +23,5% of 415.000 exemplaren voor een totaal van bijna 2,2 miljoen. Dat is 1/6e van de totale markt.

Goed verkopende genres

Binnen fictie stijgen thrillers, fantasie, sciencefiction, horror en romantiek. Poëzie vertoont een groei van +10,6%. Psychologie neemt toe, net zoals economie en bedrijfskunde, wetenschappen en gezondheid. De verkoop van alles in verband met reizen, krijgt een forse boost in 2022. Kinderboeken staan voor een omzet van net geen 20% van de totale verkoop. Vooral prenten- en kleuterboeken doen het goed, evenals fictie algemeen en fictie 15+.

Populaire titels

Bij de best verkochte titels in 2022 qua aantal exemplaren staat 'Dood wakker worden' in de reeks De Kiekeboes op één. 'De geheimen van de kostschool' van Lucinda Riley, 'Het Achterhuis', 'De jongen, de mol, de vos en het paard' en 'Daar waar de rivierkreeften zingen' vervolledigen de 5 best verkopende titels.

Bij de populairste kinderboeken schitteren verder 'Ik zou wel een kindje lusten', 'De magische halsband' en 'De waanzinnige boomhut van 143 verdiepingen'. Bij de strips zijn glansrollen weggelegd voor F.C. De Kampioenen, Jommeke, De Buurtpolitie. Oogsten ook succes: de kookboeken van Pascale Naessens, Sandra Bekkari, Jeroen Meus en Piet Huysentruyt.

GROTE UITDAGINGEN IN 2023

Optimaal assortiment samenstellen

In tegenstelling tot de boekhandel, die een voortrekkersrol speelt in de verkoop van nieuwe titels en auteurs, fungeren dagbladwinkels meer als "echopunt"; de consument schaft er impulsief een boek aan waarmee hij elders al heeft kennisgemaakt. Met de volgende 3 segmenten haalt u verkoopbare producten in huis:

• strips (geen te breed aanbod, tenzij u van strips uw specialiteit maakt)
• bestsellers: de toppers van het moment mogen zeker niet ontbreken. Een auteur als Lucinda Riley heeft bijvoorbeeld een heel nieuw publiek aangeboord. Schrijvers zoals Corina Bomann en Anne Jacobs zijn erg populair geworden en brengen romantische reeksen uit in de stijl van Riley. Denk ook aan goed verkopende titels gelinkt aan de actualiteit.
• thematische uitgaven: bv. rond de poëzieweek, Valentijn, Pasen, Sinterklaas, eindejaar (diverse scheurkalenders, cadeauboeken …), vakantielectuur en reisbrochures in het voorjaar …

Laat u adviseren

Doe bij de keuze van het gamma een beroep op een leverancier die heel gericht werkt, rekening houdt met de noden van diverse kanalen en die inspeelt op uw doelpubliek. Een dagbladhandel zonder concurrentie presenteert bijvoorbeeld een groter assortiment dan wanneer er een supermarkt of boekhandel in de buurt is. Een goede leverancier geeft het correcte advies, schakelt snel en reikt de juiste titels aan op het gepaste moment.

Vooral een prijsvork van 20–30 euro is aantrekkelijk. Zowel verkoop aan full price als na een jaar mid price zijn interessant. Twee types klanten kopen in de dagbladhandel: zij die onmiddellijk willen lezen wat op dit ogenblik spraakmakend is, én consumenten die pas na een tijdje overstag gaan omwille van de goeie prijs.

Een goede leverancier geeft het correcte advies, schakelt snel
en reikt de juiste titels aan op het gepaste moment

Stijgende prijzen

Vlaamse uitgevers staan voor een uitdaging. Enerzijds omdat er minder boeken gekocht worden, en daarbovenop de achteruitgang van Nederlandstalige werken. Bovendien zijn er de verhoogde lonen, en stijgende papier-, druk- en distributiekosten. De prijsverhogingen maken de marges voor de krantenwinkel weliswaar groter, maar hebben wellicht ook een impact op de doorverkoop. In de dagbladhandel zijn impulsaankopen cruciaal, en dan is een hoge verkoopprijs een belangrijke drempel.

Toekomstige hypes voorspellen

De helft van de Vlamingen leest, 30% koopt af en toe een boek. De contentbeleving wordt wel over meer kanalen gespreid (kranten, nieuwsbrieven, sociale media, studies …). Lezen is zijn hippe imago niet kwijt, getuige daarvan het succes van literatuur voor young adults tussen 12–20 jaar. Zij kiezen ook vaak boeken van Engelstalige auteurs, zowel in de originele als in de vertaalde versie. Dit publiek begint opnieuw te lezen dankzij BookTok via het socialemediakanaal TikTok.

Op dit moment is er nog geen volledig zicht op wat uitgevers in '23 lanceren. In mei wordt een nieuwe Lucinda Riley verwacht, 'Atlas', in maart een Jo Claes, en in april een nieuwe Toni Coppers. In oktober verschijnt Asterix-album 40.

De dagbladhandelaar doet er goed aan te focussen op jongeren (Like Me, Camille, Ketnet), op familiestrips en de top 10-titels in diverse genres: culinair, zelfzorg, thriller, vlottere literaire romans … van bekende auteurs of gelinkt aan merken en/of ondersteund door promo op tv en radio. En verder op verfilmingen of series op streamingdiensten zoals Netflix, Amazon Prime of Disney+.

Winkelverkoop stimuleren

De presentatie verdient uw volle aandacht, want de consument koopt alleen wat opvalt. Leg het topboek van het moment op een stapeltje naast de kassa. Kies voor een aparte tafel, een schap of een display voor de rest van het aanbod. Een frontale presentatie maakt het meeste indruk.

Volg de suggesties van uw leverancier, beveel persoonlijk de belangrijkste titels aan. En sta zeker open voor het opnemen van bestellingen. Het is niet omdat iedereen internet heeft, dat ze via dit kanaal ook kopen. 

Met medewerking van AMP nv, Borgerhoff & Lamberigts, GAU (Groep Algemene Uitgevers), Lannoo en MedioEurope