Wordt 2024 een succesjaar voor de boekensector?

Feelgood, thrillers en méér Engelstalig werk creëren alvast kansen

2023 was een prima jaar voor de boekensector. Om ervoor te zorgen dat deze tendens zich voortzet, focussen Vlaamse én Waalse dagbladhandelaren het best op populaire lectuur zoals feelgood en thrillers, méér Engelstalig werk en meer specifiek op reeksen. Wie zorgt voor een schappelijke prijs, het aanbod met passie aanbeveelt en etaleert op een overzichtelijke boekentafel, verkoopt gegarandeerd.

Opvallende evoluties

2023 beter dan 2022

De GFK-cijfers van 2023 over de totale boekenverkoop tonen een stijging van +2,2% in stuks en +9,4% in omzet. Daarmee doet de sector het beter dan het jaar voordien. Het aantal verkochte stuks is effectief gestegen. Een verklaring ligt allicht in de aanwezige titels en auteurs én doordat zowel de boekhandel als de overige stakeholders inspanningen leverden om ze onder de aandacht te brengen.

Een tweede oorzaak is zeker de organisatie van Boektopia, gepaard met de nodige toeters en bellen in november en december. De generieke campagne waarbij de consument een korting verzilverde bij een volgende aankoop, vormde een extra stimulans. De doorverkoop is daarna bovendien heel goed blijven lopen. Dit prima resultaat geldt niet alleen voor de onlineverkoop. Ook de boekhandel en krantenwinkel pikken een graantje mee.

Toppers in de krantenwinkel

Nog niet alle toptitels van 2023 zijn definitief retour gevraagd bij de verkooppunten, maar de volgende selectie geeft al een overzicht van de bestverkochte boeken en auteurs: 'Atlas' van Lucinda Riley, de kookboeken van Jeroen Meus, de scheurkalenders van 'Blokken' en 'Uw dagelijkse kost' en 'Het Camille Dagboek'. Verder deden strips het prima, net als de schrijver Ilja Leonard Pfeijffer, 'A.I.' van Lieven Scheire, 'Napoleon' van Bart Van Loo en 'Wil' van Jeroen Olyslaegers. Als buitenlandse auteurs noteren we Nicci French, Santa Montefiore en Colleen Hoover.

Kortom: bekende gezichten en/of auteurs met een inhoudelijk goed boek deden het prima bij de dagbladhandel.

Gekrompen markt

Of er tegenwoordig minder of net meer gelezen wordt dan pakweg 10 jaar geleden, is moeilijk te zeggen. Daarover bestaat te weinig cijfermateriaal. Wel is de markt gekrompen, niettegenstaande vorig jaar dus uitzonderlijk verkocht werd. Maar ook bij onze noorderburen zien we die slinkende tendens. Audioboeken zijn booming business in Nederland. Net als in ons land moet er, naast audioboeken, rekening gehouden worden met e-books en podcasts. Pas dan kunnen er eventueel conclusies getrokken worden over het leesgedrag.

Toekomst?

Voor dit jaar zijn de verkoopcijfers alleen nog beschikbaar voor januari. Deze tonen een voorlopige omzetdaling van -4,7%. Na de voorgaande topmaanden en de daaropvolgende soldenperiode mag dat resultaat niet verrassen. Het is nog onduidelijk of de positieve trend van 2023 zich voortzet, maar er zijn wel kansen. Als er veel bekende titels verschijnen, zoals thrillers, en met de nodige impulsen en initiatieven zoals Faar, het non-fictieboekenfestival dat begin maart plaatsvond in Oostende, zijn er kansen.

Vooruitblik op 2024

Uitdagingen

Eerst en vooral is er grote concurrentie van het Engelstalige werk. De verkoop van Engelse literatuur is vorig jaar met 15% gestegen t.o.v. 2022. Dat is uiteraard geen probleem voor de dagbladhandel, maar wel een bekommernis voor het Belgische boekenlandschap. Hoe zorgen we ervoor dat het Nederlandse boek ook weer door jongeren geapprecieerd wordt in ons kleine Vlaamstalige gebied?

Een tweede uitdaging is de opkomst van AI: is dit een toegevoegde waarde of een bedreiging? Komt er een adequate regelgeving of niet?

En ten derde, hoe kunnen we met z'n allen het leesplezier ondersteunen, naast alle prikkels van sociale media? Hoe spelen we in op audioboeken? Ondertussen hopen uitgeverijen op een aantal toppers die extra zuurstof geven zodat ook minder bekende auteurs en werken een kans kunnen krijgen.

Feelgood, thrillers, Engelstalig

Zowel in Vlaanderen als in Wallonië blijft de dagbladhandel het best inzetten op breed populaire meepakkers zoals feelgood en thrillers, en op méér Engelstalige titels. Zeker reeksen of series worden gesmaakt; het is daarbij belangrijk dat u aangeeft dat het wel degelijk om een serie gaat.

Zowel in Vlaanderen als in Wallonië blijft de dagbladhandel
het best inzetten op breed populaire meepakkers:
feelgood en thrillers, en op méér Engelstalige titels

Uitgevers brengen minder thematische titels uit voor Pasen, de zomervakantie, Sinterklaas en Kerstmis. De verkoopperiode is vaak te kort, maar ze leggen nog steeds hun focus op het najaar als het gaat om de lancering van 'grote' boeken, hoewel ook hierin een kentering te bespeuren valt. Net zoals er in Vlaanderen en Nederland een totaal andere boekenmarkt en -cultuur heerst, is dat ook het geval voor Wallonië en onze hoofdstad. Zelfs wanneer een literair werk van een Brusselse auteur zoals Adeline Dieudonné wordt vertaald naar het Nederlands én de nodige aandacht krijgt, betekent dit nog niet dat het een succes wordt in Vlaanderen.

Verkoop stimuleren

Verzorg de presentatie zodat klanten zin hebben om een boek mee te nemen. Besteed aandacht aan de zichtbaarheid van titels, installeer een boekentafel en wanneer u over voldoende oppervlakte beschikt, werk dan met verschillende thema’s. De winkelier die veel belang hecht aan zijn boekenverkoop en die zelf graag leest, kan zijn favorieten ook warm aanbevelen; boeken zijn nu eenmaal een emoproduct. In combinatie met bepaalde werken als blikvanger, is een goede verkoop gegarandeerd. Ten slotte is er de prijszetting; ondanks de huidige hogere boekenprijzen, is het bij een impulsproduct van belang dat de prijs klopt. In het Franstalige landsgedeelte ligt dit nog gevoeliger.

Verzorg de presentatie zodat klanten zin hebben om een boek mee te nemen. Besteed aandacht aan de zichtbaarheid van titels, installeer een boekentafel en werk met verschillende thema’s

Boektopia in Kortrijk

De consument uit vaak de wens om nog eens een grote Vlaamse boekenbeurs te bezoeken, maar de traditionele Boekenbeurs in Antwerpen lijkt een relikwie uit het verleden. Wel bevestigen alle stakeholders dat Boektopia in Kortrijk ook dit jaar opnieuw plaatsvindt. Na het grote succes van de vorige editie wordt opnieuw gekozen voor dezelfde periode, nl. de herfstvakantie. Ondertussen zetten alle spelers er de schouders onder om het evenement te verbeteren en uit te breiden.

Collega aan het woord: "Meerwaarde ligt in persoonlijke benadering"

Booking Plus in Berchem is een algemene boek- en dagbladhandel met de nieuwste Nederlandstalige boeken en daarnaast een nog ruimer aanbod Franse titels. Dienstverlening staat bovenaan. Is een boek niet op voorraad, dan wordt het besteld.

Rijper publiek

Zaakvoerder Rosita Romero: "Toen we de winkel overnamen, was er al een kleine collectie Franstalig werk. We hebben dit aanbod vergroot en daarmee het klantenbestand uitgebreid. Dit zijn vooral 50-plussers. Onze winkel ligt dan ook in een Franstalige wijk, met veel expats, Franstalige families en ook heel wat joodse inwoners die meertalig zijn. Sommige klanten komen helemaal vanuit Kapellen en Lier."

"Er zijn ook een aantal boekenclubs actief, zogenaamde 'Tournantes' waarvan de leden 12 boeken lezen en deze doorschuiven. Zij geven hun titels door en wij zorgen dat we deze in huis hebben. Ook plaatselijke organisaties die lezingen houden, zoals 'Connaissance & Vie' en 'Accueil Français d'Anvers', bespreken geregeld Franse auteurs, en hun boeken zijn dan bij ons verkrijgbaar."

Bekroonde titels

Rosita Romero: "Bij de samenstelling van ons assortiment kijken we naar het commerciële aspect. Het aanbod bestaat vooral uit Franse romans of Engelse boeken vertaald naar het Frans. We laten ons leiden door de top-10 volgens het Palmarès van Le VIF/L'Express en zoeken daarnaast titels die een prijs hebben behaald, zoals de Prix Goncourt. Vertalingen van Nederlandstalig werk naar het Frans hebben we niet vaak in huis, behalve bijvoorbeeld Jeroen Olyslaegers, Stefan Hertmans, Bart Van Loo met 'Napoleon'."

"In 2023 gingen de volgende titels vlot over de toonbank: 'Ce que je sais de toi' van Eric Chacour, 'Veiller sur elle' van Jean-Baptiste Andrea, 'Spinoza - l'homme qui a tué dieu' van J.R. Dosantos, 'Une façon d'aimer' van Dominique Barbéris. Qua kookboeken zijn vooral Jamie Oliver en Ottolenghi populair. Ook 'L'Officiel du jeu Scrabble' wordt elk jaar gevraagd. Zoals gezegd hebben we alleen een volwassen publiek, maar de strips van Asterix, Bob & Bobette, Blake & Mortimer en Le Chat van Philippe Geluck doen het niettemin goed. Ik houd mijn boeken zes maanden in de winkel en vervang ze dan door een nieuwe titel, tenzij het echte bestsellers zijn."

Klanten aanspreken

Booking Plus is nog de enige zaak in Antwerpen met een groot Franstalig aanbod, maar helaas sluiten de deuren volgend jaar (wegens pensioen). Dat wordt een groot verlies voor de buurt. Rosita Romero: "Bij Fnac of Standaard Boekhandel in de stad is de keuze niet zo groot. Wij krijgen veel bestellingen voor Franse boeken, telefonisch of via de site ook wel, maar toch voornamelijk in de winkel. Zo weten we direct te vertellen of de titel beschikbaar is. Als de bestelling aankomt, dan sturen we de klant persoonlijk een sms om het te laten weten. Onze meerwaarde ligt in het aanspreken van de klanten. We weten welk genre meneer of mevrouw X graag leest, en stellen dan ook graag een nieuwe titel voor. Ons publiek houdt van deze persoonlijke benadering."

Kansen in beide landsdelen

Vlaanderen

Camille blijft een sterk merk, net zoals Nicci French, Danielle Steel en Colleen Hoover. Ook Roald Dahl blijft populair bij de jeugd. Nieuwe en te verwachten publicaties zijn onder andere van Sandra Bekkari en de beste groenterecepten van Pascale Naessens. Daarnaast zijn er publicaties zoals de thriller 'Macht' van Jonas Boets, de introductie van de nieuwe Kiekeboes na het afscheid van Mehro in april 2024, het derde deel in de trilogie Camino van John Grisham, de thrillers 'Anna O' van Matthew Blake en 'Roofdier' van Toni Coppers, evenals 'De prijs van de twijfel' van Jo Claes, 'De vrouwen van het kamp' van Heather Morris en 'De Belg' van Mark Koster, over Christian Van Thillo. Met de succesvolle lancering van het 40e album 'Asterix & De Witte Iris' eind oktober, is het feestjaar 2024 mooi ingezet. Er komen twee speciale edities uit van de reguliere albums 'Asterix De Galliër' en 'Asterix en De Olympische Spelen' in het voorjaar om het 65-jarig jubileum te vieren.

Wallonië

Mangastrips doen het heel goed bij een jonger publiek in Wallonië, net als de werken van Amerikaanse schrijvers zoals Colleen Hoover. Met de succesvolle lancering van het 40e album 'Asterix & De Witte Iris' eind oktober, is het feestjaar 2024 mooi gelanceerd. Er komen twee speciale edities van de reguliere albums 'Asterix De Galliër' en 'Asterix en De Olympische Spelen' in het voorjaar om het 65-jarig jubileum te vieren.

Met medewerking van AMP NV, Dilibel, Groep Algemene Uitgevers, Standaard Uitgeverij en Uitgeverij Lannoo