Betalen na corona: dit zijn de trends

De coronapandemie had een grote invloed op het betaalgedrag van de consument. De winkels, cafés en restaurants waren lang dicht en de mensen moesten verplicht thuiswerken. Dit veroorzaakte een enorme shift van offline naar online winkelen, waardoor het aantal onlinebetalingen fors steeg. Ook het betaalgedrag in de winkel is drastisch veranderd want er wordt minder met cash geld betaald. Deze trend was al een paar jaar ingezet maar corona zorgde voor een doorbraak, in het bijzonder van contactloos betalen. Ook mobiel betalen, dat momenteel vooral door de jongere generatie omarmd wordt, heeft nog veel groeipotentieel.

2020: recordaantal elektronische betalingen

De Belgische consumenten betaalden het voorbije jaar massaal met hun bankkaart of smartphone. Met 1,65 miljard elektronische betaaltransacties was 2020 een recordjaar volgens Bancontact Payconiq Company. Dit betekent een toename met 10% tegenover 2019. Het aantal cash afhalingen lag op 67 miljoen, een derde minder dan in 2019. Vooral het aandeel van contactloos betalen is gestegen. In 2020 was het goed voor 42% van alle betalingen met een bankkaart. In totaal gaat het om 442 miljoen transacties, bijna een verdrievoudiging op één jaar tijd. Mobiel betalen met de app van Payconiq of een bank-app gebeurde vorig jaar 125 miljoen keer, een stijging van 88%. Voor online aankopen heeft mobiel betalen een marktaandeel van 68%. Het gebruik van de bankkaart met kaartlezer neemt af. Het is duidelijk dat de coronapandemie een aardverschuiving heeft veroorzaakt in het betaalgedrag van de consument: minder cash en meer contactloos met de kaart of de smartphone.

Grote groei vooral dankzij e-commerce

Deze cijfers verdienen wat extra uitleg. Uit een bevraging van bankenfederatie Febelfin blijkt namelijk dat het aantal kaartbetalingen in een winkel eind februari 2021 amper 2% hoger lag dan het jaar ervoor. Ook bij de mobiele betalingen met smartphone was de groei vrij beperkt. Voor corona betaalde 30% van de Belgen al eens mobiel in een winkel tegenover 35% vandaag. Slecht vier op de tien landgenoten zijn goed vertrouwd met betalen via de smartphone in de winkel, zo blijkt ook. Vanwaar komt dan de hierboven vermelde stijging in elektronische betaaltransacties? De grote verantwoordelijke hiervoor is de sterk gegroeide e-commerce. Door corona moesten alle bedrijven zich aanpassen en werd digitaliseren een must. Velen richtten een webshop op of bouwden die verder uit. Tijdens de lockdowns werd er massaal online gekocht, wat zorgde voor de sterke toename van het aantal online en mobiele betalingen.

Corona veroorzaakte een aardverschuiving in het betaalgedrag van de consument

Nieuwe elektronische betaalmogelijkheden

Veel consumenten hebben van online kopen een gewoonte gemaakt en dit zal hoogstwaarschijnlijk blijven na corona. Toch snakken velen er ook naar om weer ‘echt’ te winkelen. Fysieke winkels gaan dus hand in hand met e-shops. Aangezien de consumenten het nu gewoon zijn elektronisch te kunnen betalen, zullen ze het voortaan wel verwachten in bijna elke (online en offline) winkel, ook in sectoren waar dit nog niet zo ‘ingeburgerd’ was (bv. horeca). Er ontstaan dan ook veel nieuwe betaalmogelijkheden, waarbij de focus ligt op snelheid, veiligheid en gebruiksgemak:

Self-service displays

In veel quickservicerestaurants staan displays. De klant bekijkt het menu, bestelt, betaalt elektronisch en krijgt een bonnetje met een nummer erop. Wanneer dat nummer verschijnt, kan hij de bestelling afhalen.

QR-code

De klant scant de code met de smartphone waardoor de bestelsite wordt geopend. Daar kan hij bestellen en afrekenen met een onlinebetaling. De bestelling wordt aan tafel gebracht of de klant haalt die zelf af.

Eigen app

Veel restaurantketens en bezorgdiensten hebben eigen apps. De betaling loopt via iDeal, creditcard of het betaalsysteem van de smartphone. De bestelling wordt bezorgd of kan afgehaald worden.

Smart Terminals

Dit zijn betaalterminals met een touch screen over de voorkant van het toestel. Ze zijn eenvoudig te reinigen, eenvoudig verplaatsbaar en kunnen contactloos bediend worden.

Split Payments

De som die betaald moet worden wordt op vraag van de klant automatisch opgesplitst in max. 3 gespreide betalingen. De klant moet enkel zijn/haar bankkaart inlezen, er komen geen kredietdocumenten aan te pas.

Contactloos betalen

De laatste jaren is de bankkaart voor velen het geliefkoosde elektronische betaalmiddel geworden, ook voor kleine bedragen. Zoals reeds aangehaald, is er een sterke stijging in het contactloos betalen. In februari 2020 was 16% van het aantal kaartbetalingen contactloos, in februari 2021 was het 49% en de stijging zet zich verder door. Toch zit contactloos betalen nog niet op een hoogtepunt. Veel mensen maken zich soms nog zorgen over de veiligheid, ook al staat er een limiet op het bedrag dat je kan betalen zonder pincode (50 euro). Handelaars doen er sowieso goed aan om één of meerdere elektronische betaalmogelijkheden aan te bieden aan hun klanten. Zeker nu Minister van Financiën Vincent Van Peteghem een plan heeft om winkels te verplichten elektronisch betalen mogelijk te maken (in het kader van fraudebestrijding). Handelaars zouden hierbij zelf kunnen beslissen welke vorm van elektronisch betalen ze aanbieden. Maar de consument moet elektronisch kunnen betalen als hij dat wil.

Mobiel betalen

Het aantal mobiele betaaltransacties is gestegen. Het is hygiënisch, makkelijk en snel. Er zijn verschillende manieren om mobiel te betalen: rechtstreeks aan de handelaar via Payconic, instant overschrijven via een bank-app, via een technologiebedrijf (bv. Apple, Google, Samsung …) of met een wearable (bv. smartwatch). Mobiel betalen is nog niet volledig ingeburgerd bij de consument. Het is vooral de jongere generatie die het doet. Sommigen staan er weigerachtig tegenover omdat ze zich zorgen maken over de veiligheid. Er wordt verwacht dat mobiele betalingen op termijn de norm worden en de bankkaart zullen vervangen.

Cash

Tijdens de pandemie is het aandeel van cash betalingen fors gedaald. Elektronisch en contactloos betalen werd gestimuleerd door de winkeliers omdat het hygiënischer was en de klanten gingen er vlot in mee. Ondanks de verdere afname van het aantal contante betalingen wordt er niet verwacht dat we na de coronacrisis van cash geld af zijn. Het blijven vooral jongeren en volwassenen (18 tot 35 jaar) die de innovatieve betaalmethodes zoals contactloos en mobiel betalen omarmen. De ouderen (55-plussers) zijn nog niet allemaal gewonnen voor een cashloze samenleving. Verwacht wordt dat contant geld nog een tijdje een cruciale rol blijft spelen.

De meeste retailers speelden zeer goed in op de versnelde digitalisering tijdens de pandemie. Het is en blijft echter belangrijk dat ze de klant centraal stellen en verschillende betaalopties bieden, zodat alle mensen de keuze hebben om te betalen hoe ze willen. In veel supermarkten zijn er al kassa’s waar enkel elektronisch kan betaald worden met het oog op snelheid en gebruiksgemak. Maar er zijn ook nog steeds voldoende kassa’s waar men cash kan betalen. Beide opties kunnen perfect naast elkaar bestaan. Dat cash geld op termijn verdwijnt, lijkt onvermijdelijk. Maar daar zijn we momenteel nog niet.

Met dank aan CCV, Keyware & Payworld